Wiktor Tomaszewski, urodzony 17 marca 1907 roku w Pleszewie, to postać niezwykle ważna w polskiej historii medycyny. Jego działalność zawodowa oraz naukowa pozostawiła trwały ślad w dziedzinie internistyki.
W ciągu swojego życia, Tomaszewski zyskał uznanie jako internista oraz wykładowca na Polskim Wydziale Lekarskim znajdującym się w Edynburgu, gdzie dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodymi lekarzami oraz studentami.
Jego praca miała wpływ nie tylko na rozwój medycyny w Polsce, ale także za granicą, w szczególności w Wielkiej Brytanii, gdzie osiedlił się na stałe.
Wiktor Tomaszewski zmarł 22 czerwca 1995 roku w Edynburgu, pozostawiając po sobie nie tylko pamięć jako wybitny specjalista, ale też jako nauczyciel wielu pokoleń lekarzy.
Życiorys
Wiktor Tomaszewski był synem Wincentego Tomaszewskiego oraz Marii z Urbaniaków, którzy posiadali zakład ogrodniczy. W 1925 roku ukończył naukę w gimnazjum i podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie studiował pod czujnym okiem profesora Adama Wrzoska. Na czwartym roku napotkał profesora Wincentego Jezierskiego, który stał się jego mentorem i prowadził go w trakcie stażu w II Klinice (Terapeutycznej) Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Poznańskiego.
W 1931 roku uzyskał tytuł doktora wszech nauk lekarskich, a następnie odbył roczny staż, który zaowocował rozpoczęciem pracy w klinice prowadzonej przez profesora Jezierskiego, zlokalizowanej w miejskim szpitalu Poznania. W tym samym roku złożył pracę doktorską pod tytułem „Kształty głów ludzkich w norma verticalis”, co umożliwiło mu uzyskanie tytułu doktora medycyny. Równolegle kontynuował studia z zakresu psychologii oraz filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie w 1935 roku obronił pracę magisterską, a w 1937 roku na podstawie badań nad wpływem psychiki na funkcje życiowe, uzyskał stopień doktora filozofii.
Od 1934 roku kierował nowoczesną jak na swoje czasy uniwersytecką pracownią EKG. Dzięki naukowemu stypendium, spędził trzy miesiące w Lozannie, gdzie odbył staż w tamtejszym Zakładzie Fizjologii. Z kolei w 1935 roku rozpoczął prowadzenie wykładów z anatomii w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego, jednocześnie zapewniając opiekę medyczną studentom i pracownikom tej uczelni. Prowadził badania nad wpływem witamin na ludzką fizjologię, co przyniosło mu stypendium od firmy Hoffmann-LaRoche; dzięki temu mógł ponownie wyjechać do Lozanny na kontynuację badań. Kolejna podróż zagraniczna miała miejsce w 1936 roku, kiedy to prowadził prace w Liège, badając wpływ gazów na ludzki organizm oraz uczestniczył w badaniach kardiologicznych w Bad Nauheim w 1937 roku.
Wiktor Tomaszewski, w 1938 roku, przedstawił rozprawę „Przewód pokarmowy a witamina C”, a na jej podstawie uzyskał habilitację na Wydziale Lekarskim UP, zostając najmłodszym docentem (w dziedzinie chorób wewnętrznych) na Uniwersytecie Poznańskim. W lipcu 1939 roku wyruszył do Stanów Zjednoczonych, jednak po ataku III Rzeszy na Polskę, nie mógł wrócić do ojczyzny; statek, którym podróżował, zawinął do Wielkiej Brytanii.
Podejmując służbę wojskową, Wiktor trafił do Francji, gdzie ukończył kurs podchorążych w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Combourg. Po kapitulacji Francji przeniósł się do Szkocji. Od 1941 roku, w stopniu kaprala podchorążego, pełnił służbę w Polskim Wydziale Lekarskim utworzonym przy Uniwersytecie w Edynburgu, pod kierunkiem prof. Antoniego Jurasza. To tam stworzył pierwszy polsko-angielski oraz angielsko-polski słownik terminologii lekarskiej. Tomaszewski był jednym z pierwszych, którzy używali fotografii luminescencyjnej w celach medycznych.
Po zakończeniu działalności Wydziału, Wiktor pracował w Departamencie Terapii National Health Service, angażując się także w powołanie Fundacji im. Polskiego Wydziału Lekarskiego, której celem była pomoc dla młodych polskich medyków w formie stypendiów. Został odznaczony przez prezydenta RP na uchodźstwie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski 11 maja 1978 roku. W 1983 roku honorowym członkiem Royal College of Physicians, a rok później Akademia Medyczna nadała mu tytuł doktora honoris causa. W 1991 Wiktor otrzymał także honorowy doktorat z dziedziny nauk medycznych na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Edynburskiego. Swoje wspomnienia z okresu służby wojskowej i pracy w Polskim Wydziale Lekarskim w Edynburgu zawarł w książce „Na Szkockiej ziemi”. Zmarł w 1995 roku, a zgodnie z jego ostatnią wolą, spoczął w grobowcu rodzinnym w Pleszewie.
Przypisy
- a b c d e Tadeusz Tomaszewski "Wybitny Pleszewianin - Wiktor Tomaszewski, lekarz, uczony, społecznik". ptk.pleszew.pl. [dostęp 17.09.2016 r.]
- a b c d Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 27. docplayer.pl. [dostęp 17.09.2016 r.]
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, Nr 5 z 31.12.1978 r.
- Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 234, 31.05.1939 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Jan Karchowski | Tomasz Drobnik | Maria Renata Zielińska-Stasiek | Kazimierz KosmalaOceń: Wiktor Tomaszewski