Jan Bociański, urodzony 3 listopada 1902 roku w Pleszewie, to postać o bogatym dorobku zawodowym i społecznym. Zmarł 5 listopada 1974 w Bejrucie, pozostawiając po sobie ślad jako polski prawnik, dyplomata oraz oficer wywiadu wojskowego.
Jego rodzina miała korzenie chłopskie, był synem Wojciecha i Wiktorii z d. Stefaniak. Warto zaznaczyć, że Jan miał brata, Ludwika Bociańskiego, który wyróżniał się jako powstaniec i wojewoda, oraz siostrę, Marię Bociańską-Radomską, aktywną w ruchu niepodległościowym.
Bociański był uczestnikiem powstania wielkopolskiego w 1918 roku, gdzie pełnił rolę szefa kompanii w 1 Pułku Grenadierów Kujawskich. Po tym doświadczeniu, w 1920 roku, wstąpił do armii jako ochotnik. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii, a potem służył w 14 pułku artylerii jako plutonowy podchorąży.
W 1926 roku ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Poznańskiego. W tym samym roku rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, gdzie już dwa lata później awansował na stanowisko prowizorycznego referendarza oraz został oddelegowany do Prezydium Rady Ministrów. Jego kariera publiczna obejmowała także rolę sekretarza premierów, w tym Józefa Piłsudskiego, Kazimierza Bartla oraz Kazimierza Świtalskiego w latach 1926–1931.
Ważnym etapem w życiu Bociańskiego była jego działalność w Oddziale II Sztabu Generalnego, gdzie zajmował się zadaniami wywiadowczymi w polskiej służbie zagranicznej. Pełnił również funkcje attaché w ambasadzie w Paryżu i wicekonsula w Opolu oraz Morawskiej Ostrawie. W końcu 1938 roku objął stanowisko kierownika konsulatu w Morawskiej Ostrawie.
W trakcie kampanii wrześniowej Bociański został ewakuowany do Rumunii, gdzie był zaangażowany w działania wywiadowcze. Od maja 1940 roku z rangi podporucznika służył w Wojsku Polskim we Francji, a później w Zjednoczonym Królestwie, pełniąc istotne funkcje, w tym tłumacza oraz kierownika referatu żydowskiego w MSZ na uchodźstwie w Londynie w latach 1943–1945.
Pod koniec lat 30. XX wieku, Jan Bociański brał udział w tworzeniu organizacji niepodległościowych na Śląsku, w tym pierwszej struktury niepodległościowej w 1933 roku oraz podobnych inicjatyw w 1938 roku na Zaolziu. Jego działalność miała znaczący wpływ na ruchy społeczne w regionie.
Jan Bociański był żonaty z Felicją. W tragicznych okolicznościach zmarł w trakcie podróży na Bliski Wschód. Jego ciało spoczęło wraz z bratem na londyńskim cmentarzu Gunnersbury, gdzie później ekshumowano zwłoki Ludwika Dociańskiego, przenosząc je do rodzinnego Pleszewa.
Odznaczenia
Jan Bociański zdobył wiele ważnych odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi. Jego osiągnięcia notowane są w historii jako przykład wyróżniającej się służby publicznej.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1938,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 20 stycznia 1930,
- Krzyż Kawalerski Orderu Karola III, otrzymany z Hiszpanii,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę.
Przypisy
- Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 77. ISBN 978-83-66739-24-6.
- Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 76. ISBN 978-83-66739-24-6.
- Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 75. ISBN 978-83-66739-24-6.
- Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r. Klub Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej, Warszawa - 1933.
- M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie publicznej”.
- M.P. z 1930 r. nr 60, poz. 90 „za wyjątkowo gorliwą i pełną poświęcenia pracę na stanowisku sekretarza Prezesa Rady Ministrów”.
- Powstanie Wielkopolskie – Batalion Nadgoplański i jego dowódca kapitan Kazimierz Dratwiński zapomniany bohater. kruszwica.tk, 17.01.2013 r. [dostęp 28.12.2015 r.]
- a b c Bociański Ludwik 1892–1970. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 28.12.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Sławomir Kopyść | Witold Jurasz (1931–2004) | Hanna Suchocka | Maria Bociańska-Radomska | Rafał Wolski (dyplomata) | Mirosława Grabarkiewicz | Czesław SkowrońskiOceń: Jan Bociański