Hanna Suchocka

---

Życiorys

Wykształcenie i praca naukowa

Hanna Suchocka rozpoczęła swoją edukację w Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Staszica w Pleszewie, gdzie ukończyła naukę w 1963 roku. Następnie, w 1968 roku, zdobyła dyplom na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej kariera akademicka rozwijała się dynamicznie; w 1975 roku uzyskała tytuł doktora nauk prawnych na tej samej uczelni, obroniwszy pracę pod kierunkiem profesora Feliksa Siemieńskiego, zatytułowaną Konstytucyjne gwarancje praworządności w europejskich państwach socjalistycznych. W 2015 roku, na podstawie oceny swojego dorobku naukowego oraz rozprawy pt. Konstytucje państw Europy Środkowo-Wschodniej jako wyraz i narzędzie transformacji ustrojowej, uzyskała habilitację na UAM.

W okresie 1969–1972 rozpoczęła aplikację radcowską. Swoje pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywała jako stażystka na macierzystym wydziale oraz jako pracownik naukowy w Instytucie Przemysłu Drobnego i Rzemiosła. W 1972 roku została adiunktem w Katedrze Prawa Konstytucyjnego WPiA UAM, a następnie, od 1990 do 2013 roku, współpracowała z poznańskim oddziałem Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. W 1986 miała przyjemność odbyć staż w Instytucie Maxa Plancka w Heidelbergu, a w 1995 była profesorem wizytującym na Uniwersytecie Georgetown. W latach 1988-1992 prowadziła zajęcia na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a także na Instytucie Duszpasterstwa Emigracyjnego im. Kardynała Augusta Hlonda w Poznaniu. Poza tym, pełniła funkcję adiunkta w Centrum Praw Człowieka Instytutu Państwa i Prawa Polskiej Akademii Nauk oraz wykładała w Krajowej Szkole Administracji Publicznej, zyskując uznanie dzięki swojej działalności naukowej jako profesor Papieskiej Akademii Nauk Społecznych oraz profesor nadzwyczajny na WPiA UAM, gdzie kierowała Katedrą Prawa Konstytucyjnego w latach 2015–2018.

Działalność publiczna w PRL

Hanna Suchocka od 1969 roku aktywnie uczestniczyła w życiu politycznym, przynależąc do Stronnictwa Demokratycznego. W obrębie tej partii aktywnie angażowała się w działalność na różnych szczeblach, m.in. zasiadając w prezydium i pełniąc rolę wiceprzewodniczącej miejskiego komitetu w Poznaniu. Ponadto, była sekretarzem oraz wiceprzewodniczącą uczelnianego komitetu na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza oraz członkinią prezydium i wiceprzewodniczącą wojewódzkiego komitetu w Poznaniu. W kadencji 1976–1981 była członkinią Centralnej Komisji Rewizyjnej w Warszawie. Stronnictwo Demokratyczne rekomendowało ją do Rady Narodowej miasta Poznania, gdzie zasiadała w latach 1973-1975, oraz do Wojewódzkiej Rady Narodowej (1975-1980).

W wyborach parlamentarnych w 1980 roku, zdobyła mandat posłanki na Sejm PRL VIII kadencji w okręgu Poznań. W latach 1980-1981 czynnie działała w Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym „Solidarność”, współpracując z Ośrodkiem Badań Społeczno-Politycznych przy zarządzie Regionu Wielkopolska. W dniu 8 października 1982, w obliczu zalecenia delegalizacji NSZZ “Solidarność”, wyraziła swój sprzeciw, co skutkowało zawieszeniem jej w prawach członka SD oraz wykluczeniem z prac Klubu Poselskiego. W lutym 1984 opuściła SD, co było pokłosiem jej sprzeciwu wobec niedemokratycznych ordynacji do wyborów samorządowych, a przez ponad rok pozostawała posłanką niezwiązaną z żadną partią.

Działalność publiczna w III RP

W latach 1989-2001 Hanna Suchocka zasiadała w Sejmie, gdzie była wielokrotnie wybierana: na X kadencję z ramienia Komitetu Obywatelskiego, a następnie na I i II kadencję z listy Unii Demokratycznej oraz na III kadencję z listy Unii Wolności. W 2001 roku zrezygnowała z ubiegania się o reelekcję. W latach 1989-1992 pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Ustawodawczej, a także należała do delegacji polskiej w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy, gdzie była również wiceprzewodniczącą.

Jej kariera polityczna nabrała rozpędu 10 lipca 1992 roku, gdy zyskała poparcie Sejmu na stanowisku prezesa Rady Ministrów. Następnego dnia Sejm powołał jej koalicyjny rząd, który tworzyło siedem centrowo-prawicowych partii. Rząd uzyskał również wsparcie ze strony posłów NSZZ „Solidarność” oraz Mniejszości Niemieckiej. Niestety, jego funkcjonowanie zakończyło się 28 maja 1993 roku, kiedy to został odwołany w wyniku niekonstruktywnego wotum nieufności. Funkcję premiera sprawowała do 26 października 1993 roku, stając się pierwszą kobietą, która objęła ten urząd w Polsce, a także drugą w regionie, po Kazimirze Prunskienė.

W ramach rządu, Suchocka i jej zespół opracowali szereg istotnych reform, jak Program Powszechnej Prywatyzacji (PPP) oraz reformę samorządową, ale wiele z nich zostało porzuconych przez następne rządy w latach 1993-1997. W czasie II kadencji Sejmu zasiadała w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego oraz uczestniczyła w pracach Komisji Mądrości Rady Europy. W 1995 roku ubiegała się o urząd prezydenta w wewnętrznym głosowaniu w Unii Wolności, jednak przegrała z Jackiem Kuroniem i Januszem Onyszkiewiczem. Wśród swoich politycznych kolegów, takich jak Tadeusz Mazowiecki, Tadeusz Syryjczyk oraz Edward Wende, stała na gruncie konserwatywnym, potępiając współpracę z lewicą.

W 1997 roku, z rekomendacji Unii Wolności, objęła stanowisko ministra sprawiedliwości oraz prokuratora generalnego. Jej nominacja wzbudziła kontrowersje wśród niektórych członków Akcji Wyborczej Solidarność. W 1998 roku uczestniczyła w spotkaniu Grupy Bilderberg, a w 1999 roku była kandydatką na sekretarza generalnego Rady Europy, jednak nie otrzymała poparcia ze strony frakcji socjaldemokratycznych. Po rozpadzie koalicji w 2000 roku, podjęła decyzję o dymisji z funkcji ministra sprawiedliwości, a oficjalnie została odwołana 8 czerwca 2000 roku.

5 października 2001 roku została mianowana ambasadorem RP przy Stolicy Apostolskiej oraz 13 czerwca 2002 roku – ambasadorem przy Suwerennym Wojskowym Zakonie Maltańskim. Oba te stanowiska zajmowała do 19 czerwca 2013 roku. W 2014 roku powołano ją do nowo powstałej Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich, która miała na celu walkę z pedofilią w Kościele katolickim. Zasiadała w tej komisji przez dwie kadencje do 2022 roku. W latach 1991-2016 pełniła rolę członka Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo, biorąc udział w pracach tej organizacji jako pierwsza wiceprzewodnicząca komisji. Dodatkowo, przewodniczyła Radzie Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie. W czerwcu 2016 roku została honorową przewodniczącą Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo. W lutym 2019 roku stała się jednym z sygnatariuszy deklaracji o powołaniu Koalicji Europejskiej przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w tym samym roku.

Hanna Suchocka jest również autorką książki Rzymskie pasje. Kościoły Stacyjne Wiecznego Miasta, która została wydana w 2013 roku.

Życie prywatne

Anna Suchocka, babcia Hanny, była nie tylko posłanką, ale również niezwykłą kobietą pełniącą rolę w Polskim Sejmie Dzielnicowym w Poznaniu już w 1918 roku. Dodatkowo, zasłynęła jako pierwsza dama, która zasiadała w radzie miejskiej Pleszewa.

Hanna jest córką Józefa Suchockiego i Wandy, z domu Bączkowskiej, ma także siostrę Elżbietę, z którą dzieli wspomnienia z dzieciństwa.

Rodzina Hanny prowadziła prywatną aptekę, co przyczyniło się do jej zaangażowania w kwestie zdrowotne i społeczne.

Pomimo tego, że nie założyła własnej rodziny, Hanna posiada niezwykłe umiejętności językowe; biegle włada angielskim, francuskim, niemieckim oraz włoskim, co otwiera przed nią wiele możliwości zawodowych i towarzyskich.

Wyniki wyborcze

W kontekście wyników wyborczych Hanny Suchockiej poszczególne etapy jej kariery politycznej są niezwykle interesujące. Zebrane dane obrazują jej zaangażowanie w działalność parlamentarną oraz zmiany w poparciu wyborczym na przestrzeni lat.

Wybory	Komitet wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
1980	_	Front Jedności Narodu	Sejm PRL VIII kadencji	nr 52	_
1989	_	Komitet Obywatelski „Solidarność”	Sejm X kadencji	nr 79	128 234 (71,62%)
1991	_	Unia Demokratyczna	Sejm I kadencji	nr 18	5808 (1,36%)
1993			Sejm II kadencji	nr 35	108 872 (20,15%)
1997	_	Unia Wolności	Sejm III kadencji		62 806 (12,44%)

Odznaczenia i wyróżnienia

Hanna Suchocka, wybitna postać polskiej polityki i nauki, otrzymała szereg prestiżowych odznaczeń oraz wyróżnień przez lata swojej kariery. Oto niektóre z nich:

• Order Orła Białego (2014),
• Wielki Krzyż Orderu Piusa IX (Stolica Apostolska, 2004),
• Komandor Legii Honorowej (Francja, 2016),
• Doktorat honoris causa Uniwersytetu Oklahomy (1993), Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2011), Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego (2012), Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (2021),
• Człowiek Roku tygodnika „Wprost” (1992),
• Tytuł honorowego obywatela Grodziska Wielkopolskiego (1997) oraz Poznania (2012),
• Złoty Medal Fundacji im. Jeana Monneta w Lozannie za działalność na rzecz integracji europejskiej i praw człowieka (1992),
• Międzynarodowa Nagroda na rzecz Pokoju, Wolności i Współpracy w Europie im. św. Wojciecha, przyznawana osobom, które przyczyniły się do umacniania więzi i zacieśniania kontaktów między zachodnią i środkową Europą (2015),
• Nagroda im. bp. Tadeusza Pieronka „In veritate” (2019),
• Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego (2020),
• Złoty Hipolit (2020),
• Nagroda „Stukot’56 – odgłosy Czerwca” (2024),
• Tytuł „Kobieta Roku” miesięcznika „Twój Styl”.

---

Oceń: Hanna Suchocka

---