Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie

---

Historia i architektura

Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie posiada bogatą historię sięgającą co najmniej XIV wieku. Do 1806 roku był otoczony cmentarzem grzebalnym. Obiekt zbudowany w stylu murowanym, orientowany, pierwotnie gotycki, został znacząco odbudowany po pożarach, które miały miejsce w 1606 oraz 1715 roku. W 1806 roku ponownie uległ częściowemu spaleniu, a jego odbudowa trwała od 1807 do 1822 roku.

Warto zauważyć, że budowla ma charakter eklektyczny, z zachowanymi elementami gotyckich murów. W 1854 roku kościół został powiększony o wschodnią zakrystię, a w latach 1873–1878 dobudowano neogotycką kaplicę św. Józefa. W 1933 roku świątynia została wpisana do rejestru zabytków, co świadczy o jej historycznym i kulturowym znaczeniu.

W latach pięćdziesiątych XX wieku dokonano znaczących prac konserwatorskich. Na ścianach oraz sklepieniach naw i prezbiterium stworzono sztukaterie w stylu rokokowym, za które odpowiedzialny był Jan Żak. Ponadto, stiuki kolumn i ołtarza głównego wykonane zostały przez Leona Cybińskiego, co dodatkowo podkreśla bogactwo architektoniczne tej pięknej świątyni.

Wyposażenie

Świątynia ta wyróżnia się trzema ołtarzami, które harmonijnie łączą elementy stylu barokowego oraz klasycystycznego, z dopasowanymi zakończeniami, które nadają im wyjątkowy charakter.

W kaplicy poświęconej św. Józefowi można zobaczyć pseudogotycki ołtarz, datowany na około 1898 rok, który został stworzony przez warsztat Antoniego Szymańskiego. Dodatkowo w tej samej kaplicy znajduje się również pseudogotycka chrzcielnica, podkreślająca ducha epoki, w jakiej powstała.

Na fasadzie kościoła znajdują się dwie tablice, które zostały zaprojektowane przez Władysława Marcinkowskiego w 1925 roku. Te elementy upamiętniają ofiary I wojny światowej, powstania wielkopolskiego oraz wojny polsko-radzieckiej. Na elewacji północnej są umieszczone tablice poświęcone księdzu Kazimierzowi Niesiołowskiemu, wykonana w 1974 roku, oraz ks. Jerzemu Popiełuszce, której realizację datuje się na 1999 rok.

Warto także zauważyć, że w 2003 roku św. Jan Chrzciciel został ustanowiony patronem Pleszewa, co zaowocowało powstaniem dwóch tablic poświęconych jego osobie, które stanowią ważny element religijny i kulturowy dla lokalnej społeczności.

Organy

W historii kościoła Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie, niewiele informacji zachowało się na temat jego pierwszych organów. Warto podkreślić, że jednomanuałowy instrument został rozebrany przed 1887 rokiem, z powodu planowanych prac remontowych w świątyni. Po ich zakończeniu podjęto próbę wyposażenia kościoła w nowe organy, jednak projekt nie doczekał się realizacji.

W kolejnych latach rozważano możliwość zmontowania oraz remontu starych organów. Po zakończeniu I wojny światowej temat budowy nowego instrumentu stał się aktualny ponownie. W grudniu 1926 roku Albert Polcyn zyskał zlecenie na budowę obecnego instrumentu, który był gotowy około dwa lata później.

W trakcie lat powojennych nastąpiła rozbudowa tego niezwykłego instrumentu, dodając pięć głosów. Prace te przeprowadził Kazimierz Urbański z Bydgoszczy. W tym okresie rozbudowano również prospekt organowy, wzbogacając go o boczne segmenty, w których znajdują się piszczałki Puzonu. Około 2010 roku instrument przeszedł dalsze naprawy, które jednak nie były na odpowiednim poziomie.

Oto dyspozycja instrumentu:

Manuał I	Manuał II	Pedał
1. Bourdun 16’	1. Pryncypał skrz. 8’	1. Subbas 16’
2. Pryncypał 8’	2. Flet amabile 8’	2. Violon 16’
3. Gamba 8’	3. Aeolina 8’	3. Octavbas 8’
4. Gemshorn 8’	4. Vox coelestis 8’	4. Cello 8’
5. Salicional 8’	5. Dolce flet 4’	5. Puzon 16*
6. Holflet 8’	6. Major fl. 8*	_
7. Oktawa 4’	7. Obój 8*	_
8. Fugara 4’	_	_
9. Rurflet 4’	_	_
10. Kornet 2–3 f.	_	_
11. Mixtura 3f.	_	_
12. Museta 8*	_	_
13. Szałamaja 8*	_	_

---

Oceń: Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie

---